Հայաստանը հարուստ մշակութային ժառանգություն ունեցող երկիր է, և նրա փառատոնները հրաշալի միջոց են վայելելու  ավանդույթներն ու պատմությունը: Վարդավառի նման հնագույն տոնակատարություններից մինչև գինու աշխույժ համտես, հայկական փառատոնները  ցուցադրում են երկրի յուրահատուկ մշակույթը: Այս գրառման մեջ մենք կբացահայտենք Հայաստանում ամենահայտնի փառատոնները, դրանց ծագումը և այն, թե ինչն է դրանք դարձնում առանձնահատուկ։   

Հայկական մշակույթը և նրա հարուստ փառատոնային ավանդույթները

Հայկական տոներն ավելին են, քան պարզապես տոնակատարություններ. դրանք հայերի համար իրենց պատմության, կրոնի և միմյանց հետ կապվելու միջոց են: Այս տոները հաճախ հագեցած են երաժշտությամբ, պարով, համեղ ուտելիքներով և բովանդակալից ծեսերով։ Հայաստանում ամենասիրված երկու տոներից են՝ Վարդավառը և գինու փառատոնը:

Վարդավառ

Վարդավառը Հայաստանի ամենահին և ամենասիրված տոներից է։ Դրա արմատները հեթանոսական ժամանակներից են, բայց դարերի ընթացքում այն  ինտեգրվել է քրիստոնեական ավանդույթներին: Վարդավառը նշվում է Սուրբ Զատիկից 14 շաբաթ անց, սովորաբար, հուլիսին և հայտնի է իր զվարճալի յուրահատուկ սովորույթներով:

Վարդավառի հիմնական ավանդույթը միմյանց վրա ջուր շփելն է։ Այս օրը բոլորը՝ երեխաներից մինչև մեծահասակներ, մասնակցում են ջրային <<կռիվներին>>։ Մարդիկ լցնում են դույլեր, ջրային ատրճանակներ և ցանկացած տարա, որ կարող են գտնել, որպեսզի ջուր ցողեն ընկերների, ընտանիքի և նույնիսկ անծանոթների վրա: Փողոցները լցված են ծիծաղով և հուզմունքով, քանի որ բոլորը թրջվում են:

Հայկական գինու փառատոներ

Հայաստանն աշխարհի հնագույն գինեգործական շրջաններից մեկն է, որն ունի գինեգործության ավելի քան 6000 տարվա պատմություն: Հայկական գինու փառատոները նշում են այս հին ավանդույթը և հնարավորություն են տալիս համտեսել երկրի լավագույն գինիները:

Հայաստանի ամենահայտնի գինու փառատոններից է Արենիի գինու փառատոնը։ Հոկտեմբերին Արենի գյուղում անցկացվող այս փառատոնը գրավում է գինու սիրահարներին ամբողջ աշխարհից: Այցելուները կարող են համտեսել տեղական խաղողի սորտերից պատրաստված գինիների լայն տեսականի, վայելել հայկական ավանդական խոհանոցը և դիտել ժողովրդական պարեր և երաժշտական կատարումներ: Արենիի գինու փառատոնը ոչ միայն գինու համտեսի, այլև հայկական մշակույթն ու հյուրընկալությունը տոնելու մասին է:

Գինու մեկ այլ նշանավոր փառատոն է՝ Երևանի գինու օրերը, որը տեղի է ունենում մայրաքաղաք Երևանում: Այս փառատոնը, որը սովորաբար անցկացվում է հունիսին, Երևանի փողոցները վերածում է աշխույժ և գունեղ տոնակատարության։ Տեղական գինեգործարանները վաճառասեղաններ են բացում իրենց լավագույն գինիներն առաջարկելու համար, և այցելուները կարող են վայելել հայկական համեղ ուտեստներ՝ խորոված, տոլմա, լավաշ և այլն: Փառատոնը ներառում է նաև կենդանի երաժշտություն և պարային ներկայացումներ՝ դարձնելով այն աշխույժ մշակութային իրադարձություն:

Երևանի գինու օրերը հիանալի հնարավորություն են ընձեռում բացահայտելու քաղաքի հարուստ պատմությունն ու ժամանակակից մթնոլորտը՝ միաժամանակ համտեսելով հայկական գինու և խոհանոցի լավագույն ուտեստները: Դա ավանդույթի և ժամանակակից մշակույթի կատարյալ խառնուրդ է:

Այլ խոշոր տոնակատարություններ Հայաստանում

Բացի Վարդավառից և գինու տոներից, Հայաստանում տեղի են ունենում մի շարք այլ տոնակատարություններ, որոնք արտացոլում են նրա հարուստ մշակութային ժառանգությունը: Ահա ևս մի քանի նշանավոր տոներ.

Զատիկ և Սուրբ Ծնունդ

Որպես առաջին  քրիստոնյա ժողովուրդ՝ Հայաստանը մեծ ակնածանքով է նշում Սուրբ Զատիկը և Սուրբ Ծնունդը։ Հայկական Սուրբ Ծնունդը նշվում է հունվարի 6-ին, ի տարբերություն շատ այլ քրիստոնյա երկրների: Այս օրերին ընտանիքները մասնակցում են եկեղեցական ծեսերի, վայելում են տոնական ուտեստները և հետևում մի շարք ավանդույթների:

Բերքի տոն

Սեպտեմբերին անցկացվող Հայաստանի բերքի փառատոնը երկրի գյուղատնտեսական առատության տոնն է: Ֆերմերները բերում են իրենց լավագույն արտադրանքը շուկաներ և տոնավաճառներ, որտեղ մարդիկ կարող են վայելել թարմ մրգեր, բանջարեղեն և տնական ապրանքներ: Փառատոնը ներառում է նաև ավանդական երաժշտություն և պար՝ ցուցադրելով Հայաստանի գյուղական մշակույթը:

Հայկական փառատոնները վկայում են երկրի հարուստ մշակույթի և հազարամյակների պատմության մասին: Վարդավառի ուրախ ջրային <<կռիվներից>> մինչև Արենիի գինու փառատոնի գինու համտեսներ, այս տոնակատարությունները յուրօրինակ հայացք են տալիս հայկական կյանքին: Անկախ նրանից՝ այցելու եք, թե՝ տեղացի, այս փառատոններին մասնակցելը հրաշալի միջոց է զգալու Հայաստանի ջերմությունը, հյուրընկալությունը և ավանդույթները:

Եթե ծրագրում եք այցելել Հայաստան 2024 թվականին, անպայման ծանոթացեք փառատոնների ամսաթվերին և միացեք տոնակատարություններին: Դուք ոչ միայն կվայելեք համեղ հայկական խոհանոցը և գինին, այլև կստեղծեք անմոռանալի հիշողություններ մի երկրի մասին, որը խորապես գնահատում է իր մշակութային ժառանգությունը: