համեղ հայկական տոլմա
Այս ճանապարհորդության ընթացքում մենք կանդրադառնանք տոլմայի հարուստ պատմությանը՝ բացահայտելով խաղողի տերևներով բարուրված այս համեղ ուտեստի գաղտնիքները։
«Տոլման» պատրաստում են և՛ մսային, և՛ բանջարեղենային հումքով, լցոնած և փաթաթված՝ «տիլլի»–ի մեջ (ուրարտերեն՝ «տոլի» բառից, որը նշանակում է խաղողի տերև, այստեղից էլ տոլմա = խաղողի տերևի մէջ լցոնված և փաթաթված ճաշատեսակ)։ Դարերի ընթացքում այս ուտեստը ընդունվել, հարմարեցվել և տոնվել է տարբեր մշակույթների կողմից՝ իր վրա կրելով տարբեր ազդեցություններ:
Խաղողի տերևների օգտագործումը որպես միջուկը փաթաթելու միջոց ոչ միայն հնարամիտ է, այլև գործնական, քանի որ խաղողի տերևները հեշտությամբ հասանելի են այն շրջաններում, որտեղ ուտեստը տարածված է: Տոլմա պատրաստելուց առաջ թարմ խաղողի տերևները եփում են: Բրնձի, համեմունքների և աղացած հորթի մսի անուշաբույր խառնուրդը խնամքով փաթաթվում է խաղողի տերևների մեջ՝ ստեղծելով գլանափաթեթների անուշաբույր բույլ։ Տոլման եփում են մարմանդ կրակի վրա, հետո անպայման թողնում՝ հանգստանա։
Տոլման հսկայական մշակութային նշանակություն ունի: Ավանդական այս ուտեստը , որը հաճախ պատրաստվում է տոնական առիթների, ընտանեկան հավաքույթների և տոների ժամանակ, խորհրդանշում է միասնությունը, ժառանգությունը և ավանդույթների փոխանցումը մի սերնդից մյուսին:
Տոլմայի պատրաստումը սիրո աշխատանք է, որը միավորում է ընտանիքներին և համայնքներին, երբ նրանք հավաքվում են միասին խաղողի տերևները քաղելիս և տոլման փաթաթելիս։ Երբ մենք ուսումնասիրում ենք տոլմայի հարուստ պատմությունը, հասկանում ենք նրա ամենազորավոր կողմը՝ ուտեստի հավաքական ուժը: Այս սիրելի ուտեստը միավորում է ընտանիքներին և ընդգծում գերդաստանի գեղեցկությունը բառի ամբողջական իմաստով։
Նուռը դարերով եղել է հայության ազգային խորհրդանիշներից մեկը՝ ներկայացնելով առատություն, միասնություն ու կենսական ուժ, և…
Հայաստանում աշունը պարզապես եղանակ չէ․ այն մի ամբողջ զգացողություն է։ Երբ դաշտերը դառնում են ոսկեգույն,…
Հայկական խոհանոցը ոչ միայն համերի, այլև սովորույթների ու խորհրդանիշների մի ամբողջ աշխարհ է։ Եթե կա…
Հայկական խոհանոցը մի ամբողջ մշակութային և հոգևոր ժառանգություն է, որը փոխանցվել է սերունդներ շարունակ: Ամեն…
Հայկական խոհանոցը դարեր շարունակ եղել է ոչ միայն ժողովրդի կենցաղի, այլև պետական մեծության արտահայտություն։ Այն…
Հայկական խոհանոցը ոչ միայն ուտելիքների հավաքածու է, այլև հազարամյակների պատմությամբ ու մշակութային հիշողությամբ լի ժառանգություն։…