Categories: Բլոգ

Բաստուրմայի մշակութային նշանակությունը հայկական խոհանոցում

Հայկական խոհանոցը համերի, ավանդույթների և մշակութային ժառանգության հարուստ խճանկար է: Իր բազմաթիվ խոհարարական համերի մեջ հայկական բաստուրման առանձնանում է որպես գաստրոնոմիական աշխարհում ավանդույթի խորհրդանիշ: Այս գրառման մեջ մենք խոսելու ենք հայկական բաստուրմայի խորը արմատացած մշակութային նշանակության մասին՝ փնտրելով դրա ծագումը, ուսումնասիրելով պատրաստման մեթոդները և ընդգծելով դրա համաշխարհային ազդեցությունը:

Բացահայտելով ծագումը

Հայկական բաստուրմայի պատմությունը նույնքան հին է, որքան հենց ինքը՝ մշակույթը։ Դարերով թվագրված այս մսային դելիկատեսն իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում հայկական խոհանոցում՝ իր մեջ մարմնավորելով մթերքների պահպանման տեխնիկայի հնարամտությունը:

Պատմական արմատներ

Բաստուրմայի ծագումը կարելի է գտնել հին Հայաստանի  ավանդույթներում, որտեղ մսի երկարատև պահպանումը  անհրաժեշտություն էր: Ժամանակի ընթացքում այս տեխնիկան վերածվեց խոհարարական արվեստի նվիրական ձևի, որին յուրաքանչյուր տարածաշրջան իր ուրույն երանգն ավելացրեց:

Հայ խոհարարական ժառանգության սյուն

Բաստուրման պարզապես ուտեստ չէ. այն մշակութային խորհրդանիշ է: Բաստուրմայի պատրաստումը ներառում է մարինացման և օդում չորացման մանրակրկիտ գործընթաց, որի արդյունքում ստացվում է հստակ համային պրոֆիլ, որն արտացոլում է հայկական խոհարարական ավանդույթների էությունը:

Ավանդույթի պահպանում Չնայած տեխնոլոգիական առաջընթացին,  մեր ժամանակներում բաստուրմայի պատրաստման ավանդական մեթոդները պահպանվել են սերունդների ընթացքում՝ ցույց տալով հայերի խորը հարգանքը իրենց խոհարարական ժառանգության նկատմամբ:

Կատարյալ բաստուրմայի պատրաստումը ներառում է մի քանի հիմնական քայլ.

  • Ընտրեք տավարի որակյալ միս, մսի և ճարպի ճիշտ հավասարությամբ:
  • Կտրեք ավելորդ ճարպը և հյուսվածքը, այնուհետև միսը կտրեք համաչափ, միատեսակ երկարությամբ։
  • Առատորեն քսեք համեմունքների խառնուրդը մսին, (պղպեղ, սխտոր, չաման):
  • Այնուհետև կախեք միսը   լավ օդափոխվող տարածքում՝ թույլ տալով, որ համեմունքները ներթափանցեն և զարգացնեն համը՝ վերահսկվող չորացման միջոցով, ձեռք բերելով ցանկալի հյուսվածք մի քանի օրից մինչև շաբաթներ։

Որոշ բաղադրատոմսեր պահանջում են լրացուցիչ հնեցում զով, չոր տեղում՝ համն ավելի յուրահատուկ դարձնելու համար:

Հայկական ոչ մի տոնակատարություն ամբողջական չէ առանց հյութեղ բաստուրմայի ափսեի: Լինի դա հարսանիք, ամանորյա խնջույք, թե ուրախ հավաքույթ, բաստուրման սեղանի վրա կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում:

Բաստուրմայի գլոբալ ազդեցությունը Հայաստանի սահմաններից դուրս։

Սփյուռքի կողմից հայկական մշակույթն ամբողջ աշխարհում տարածելու հետ մեկտեղ բաստուրման ճանաչում է ձեռք բերել տարբեր խոհարարական դաշտերում: Սփյուռքը մեծ դեր է խաղացել բաստուրմայի իրազեկման, տարածման և արժեվորման գործում։ Ռեստորանների, սննդի փառատոների և մշակութային միջոցառումների միջոցով բաստուրման տեղ է գտել համաշխարհային սննդի սիրահարների սրտերում:

Բաստուրմայի եզակի համը ողջ աշխարհում  ոգեշնչել է խոհարարներին՝ նպաստելով նոր ուտեստների ստեղծմանը, որոնք միաձուլում են հայկական ավանդույթները տեղական բաղադրիչներով և խոհարարության ոճով:

Սենդվիչի միջուկներից մինչև գուրման նախուտեստներ, բաստուրման իր ճանապարհն է գտել տարբեր խոհանոցների մեջ՝ հարմարվելով տեղական ճաշակներին և միևնույն ժամանակ՝ պահպանելով իր էությունը:

Ընդունելով հայկական բաստուրմայի ժառանգությունը

Հայկական բաստուրման ավելին է, քան պարզապես սննդամթերք. դա ճկունության, ստեղծագործելու և մշակութային հպարտության վկայությունն է: Մինչ մենք համտեսում ենք նրա համը և կիսվում պատմություններով, մենք շարունակում ենք հարգել հայկական խոհանոցի ժառանգությունը՝ վառ պահելով ավանդույթները գալիք սերունդների համար: Ընտանեկան հավաքույթի ժամանակ կամ հեռավոր երկրում ճաշակած բաստուրման իր հետ կրում է Հայաստանի ոգին և հրավիրում մեզ ընդունելու նրա հարուստ մշակութային ժառանգությունը:

 

 

gata_pandok

Recent Posts

Ավանադույթի համ՝ խորոված բանջանեղեն Գաթա պանդոկում

Հայկական խոհանոցը հայտնի է իր հարուստ ու բազմազան ուտեստներով, որոնցից կարևոր մաս է կազմում  խորոված…

6 օր ago

Պանրի դերը հայկական խոհարարական ավանդույթում

 Հայկական խոհանոցը հայտնի է իր բազմազանությամբ և հարուստ պատմությամբ, իսկ պանիրը դրա կարևոր և անբաժանելի…

2 շաբաթ ago

Հայկական ավանդական նախաճաշի հարուստ համերը «Գաթա» պանդոկում

«Գաթա» պանդոկը, հայկական ավանդական խոհանոցի սիրահարների համար, հրաշալի վայր է, որտեղ կարելի է վայելել Հայաստանի…

3 շաբաթ ago

Հայկական գաթա ընկույզով

Հայկական գաթա ընկույզով՝ ավանդույթների և քաղցրության համադրություն Հայկական խոհանոցը հարուստ է տարբեր ուտեստներով, որոնք խորհրդանշում…

4 շաբաթ ago

Նազուկ թե գաթա, երկու հայկական համեղ ուտեստների համապարփակ համեմատություն

Այս երկու հայկական համեղ ուտեստները, նազուկն ու գաթան, ունեն իրենց յուրահատուկ հատկանիշները և միմյանցից տարբերվող…

1 ամիս ago

Քաբաբ ուտեստ, որը ամփոփում է Հայաստանի համը

Երբ խոսքը գնում է հայկական խոհանոցի մասին, քչերն են կարող ներկայացնել ազգային խոհանոցի էությունը: Քաբաբ՝…

1 ամիս ago