Այսօր կբացահայտենք հայկական ավանդական ուտեստներից մի քանիսը, որոնք սիրված են ոչ միայն տեղացիների, այլև արտերկրյա հյուրերի կողմից: Այս ուղեցույցում մենք կուսումնասիրենք հայկական խոհանոցի համեղ աշխարհը՝ կենտրոնանալով այն ուտեստների վրա, որոնք ընդգծում են բանջարեղենի և խոտաբույսերի առատությունը հայկական խոհարարության մեջ:
Հայկական խոհանոցը պատմության, մշակույթի և ավանդույթների արտացոլումն է։ Հայկական խոհարարության մեջ բանջարեղենային ուտեստները ևս մեծ տեղ են գրավում: Անուշաբույր տաք ուտեստներից մինչև բանջարեղենային առատ աղցաններ՝ բոլոր այս ուտեստները ցուցադրում են երկրի բերրի հողի առկայությունը և հայ խոհարարների հնարամտությունը:
Հայկական մշակույթում ուտելիքն ավելին է, քան պարզապես սնունդ. այն հյուրընկալության, առատաձեռնության և միասնության խորհրդանիշն է: Բանջարեղենային հիմքով ուտեստները առանձնահատուկ տեղ են զբաղեցնում հատկապես հայերի տներում՝ մարմնավորելով առողջություն և պարզություն:
Որքան բազմազան է Հայաստանի լանդշաֆտը, նույնքան էլ՝ նրա խոհարարական ժառանգությունը, որտեղ յուրաքանչյուր տարածաշրջան պարծենում է իր խոհարարական յուրահատուկ համերով և ավանդույթներով: Օրինակ՝ Արարատյան բերրի հովիտներում դուք կգտնեք լոլիկի, պղպեղի և սմբուկի առատություն, ինչը հանգեցրել է տոլմայի հետ նաև լցոնած բանջարեղենի մատուցմանը: Միևնույն ժամանակ, Տավուշի լեռնային մարզում առանցքային տեղ են գրավում ապուրներն ու շոգեխաշած ուտեստները՝ սեզոնային բանջարեղեններով:
Էտչ (Բլղուրով աղցան). Հայկական խոհանոցի սիրելի կերակուրը, էտչը օգտակար աղցան է, որը պատրաստվում է բլղուրով, լոլիկով, վարունգով, սոխով և խոտաբույսերով: Թարմացնող և սննդարար էտչը հաճախ օգտագործվում է որպես կողմնակի ճաշատեսակ կամ թեթև կերակուր:
Սմբուկով ռուլետ
Ծագումով Արարատյան բերրի հարթավայրերի շրջանից՝ այս ուտեստը ախորժահամ նախուտեստ է, որը պարունակում է բարակ կտրատած սմբուկի ռուլետներ՝ լցոնված սերուցքային ընկույզի և սխտորի մածուկով: Մատուցվում է նռան հատիկներով և թարմ խոտաբույսերով զարդարված:
Ղափամա
Սիրված ղափաման ճաշատեսակ է, որը ավանդաբար մատուցվում է տոնակատարությունների և տոների ժամանակ: Փորված դդումը լցվում է բրնձի, չրերի, ընկույզների և անուշաբույր համեմունքների քաղցր և համեղ խառնուրդով, այնուհետև պատրաստվում ջեռուցում:
Մշոշ
Մշոշը համեղ շոգեխաշած ուտեստ է, որը հատկապես սիրված է Լոռու մարզում։ Այն պատրաստվում է հիմնականում ոսպից և այնպիսի բանջարեղեններից, ինչպիսիք են՝ կարտոֆիլը, գազարը, սոխը և լոլիկը: Հաճախ նաև ավելացնում են կանաչիներ, որպեսզի այն ավելի համեղ լինի: Մշոշը պատրաստվում է հատկապես ցուրտ եղանակին։
Ջաջիկ
Ջաջիկը զովացուցիչ մածնապուր է: Սա պարզ, բայց համեղ ուտեստ է, որը կատարյալ է շոգ օրերի համար, որպես թեթև նախուտեստ: Ջաջիկ պատրաստելու համար կտրատած վարունգը խառնում են մածունի հետ և համեմում սխտորով, կանաչիներով: Երբեմն ձիթապտղի յուղ է ավելացվում լրացուցիչ համի համար: Այս ապուրը սովորաբար մատուցվում է սառը, զարդարված չոր անանուխով կամ թարմ խոտաբույսերով: Ջաջիկը հայկական խոհանոցում հայտնի ուտեստ է, որը սիրված է իր թարմացնող համի և զովացուցիչ հատկության համար:
Պասուց Տոլմա.պասուց տոլման հայտնի տոլմայի բուսական տարբերակն է: Մսի փոխարեն այն լցված է լոբով, ոսպով, սիսեռով, կանաչեղենով, բաղադրատոմսը կարող է տարբերվել՝ կախված տարածաշրջանից: Այս բաղադրիչները փաթաթում են կաղամբի մեջ և եփում, ինչպես սովորական տոլման: Պասուց տոլման սիրված է ինչպես բուսակերների, այնպես էլ ոչ բուսակերների կողմից՝ իր գունեղ արտաքինի և համի համար։
Փաստորեն հայկական խոհանոցը միայն մսակերների համար չէ, բուսակերների համար այն ևս առաջարկում է զանազան տարբերակներ։ Չնայած այս ամենին մսի սիրահարները նույնպես կգնահատեն հայկական խոհանոցի ավանդական բանջարեղենային հիմքով ուտեստները։
Բոլոր ուտեստների հետ հայկական խոհանոցն առաջարկում է յուրահատուկ համեր. այսպիսով՝ անկասկած կգտնեք ձեզ համար ուտելիք անկախ սննդային նախընտրություններից, քանի որ բանջարեղենային միքսերը հայկական խոհանոցում ևս հաջողված են։
Հայկական խոհանոցը դարերի ավանդույթներով հյուսված պատմություն ունի, որտեղ հացը սուրբ տեղ է զբաղեցնում սեղանի վրա:…
Երևանի սրտում տեղակայված Գաթա պանդոկը հայկական խոհարարական գերազանցության և մշակութային կարևոր վայրերից մեկն է: Ջերմ…
Խորովածի հյութալի կտորներից մինչև անուշահամ տոլմա՝ հայկական խոհանոցը գրավում է բոլորին: Յուրաքանչյուր ճաշատեսակ խնամքով ընտրված…
Հայկական խոհանոցը ոգեշնչման աղբյուր է հանդիսանում բազմաթիվ մշակույթների համար՝ առաջարկելով խոհարարական բազմազան և համեղ փորձ:…
Հայկական խոհանոցը համերի, ավանդույթների և մշակութային ժառանգության հարուստ խճանկար է: Իր բազմաթիվ խոհարարական համերի մեջ…
Հայաստանը` տեղակայված Կովկասյան տարածաշրջանում, կարող է պարծենալ հարուստ խոհարարական ժառանգությամբ, որն արտացոլում է իր պատմությունը,…